تدوین مداخله اختصاصی شده برای ترویج زایمان طبیعی در زنان باردار نخست زا: یک مطالعه تکوینی

مقدمه: با وجود اینکه انجام سزارین در شرایط خاص می­تواند نجات بخش مادر و نوزاد باشد، ولی دارای عوارض قابل توجهی است. کاهش سزارین در بین زنان باردار نخست­زا یکی از بهترین راهکارهای کاهش میزان سزارین است. لذا مطالعه حاضر با هدف طراحی مداخله اختصاصی برای ترویج زایمان طبیعی در بین زنان باردار نخست­زا انجام شد. روش کار: این مطالعه تکوینی به منظور طراحی مداخله مبتنی بر الگوی ابزار سنجش و پاسخ بازاریابی اجتماعی برای کاهش سزارین در زنان باردار نخست­زا در تابستان سال 1394 در شهرستان بویراحمد انجام شد. داده­های مطالعه کیفی از طریق مصاحبه فردی و بحث گروهی متمرکز و داده­های پیمایش کمّی ­به کمک ابزار سنجش سازه­های الگوی رفتار برنامه­ریزی شده جمع­آوری شد. تجزیه و تحلیل داده­ها با استفاده از نرم افزار آماری spss (نسخه 16) انجام شد. داده­های کیفی با روش تحلیل محتوا و به صورت دستی و داده­های کمّی ­با استفاده از آماره­های توصیفی معمول، رگرسیون لجستیک، آزمون کای اسکوئر و من ویتنی تحلیل شدند. یافته­ها: در بخش کیفی، مهم ترین موانع زایمان طبیعی ناخوشایند بودن فضای زایشگاه، ترس، توصیه دیگران، تجربه بد از زایشگاه و آگاهی پایین زنان، و اصلی­ترین مداخلات پیشنهادی برای افزایش زایمان طبیعی شامل: آموزش، مشاوره و خوشایندسازی زایمان طبیعی بود. در بخش کمّی، 39 نفر (2/25%) از زنان قصد انجام سزارین داشتند. میانه و دامنه میان چارکی نگرش 4±18، هنجارهای ذهنی 3±5/16 و کنترل رفتاری درک شده 3±16 بود. مهم ترین پیشگویی­کننده­های انتخاب نوع زایمان نگرش، هنجارهای ذهنی، محل سکونت و شغل همسر بودند. نتیجه­گیری: برای تدوین مداخله اختصاصی اثربخش با هدف ترویج زایمان طبیعی در بین زنان باردار نخست­زا باید نیازها و خواسته­های آن­ها را در نظر گرفت. آموزش، ارائه مشاوره­های تلفنی و انجام مداخلات مختصر به وسیله پزشکان و ماماها در مراکز بهداشتی درمانی اجزاء اصلی یک مداخله اختصاصی می­باشند.